دکتری یا دکترا | فهمیدن این موضوع بسیار کمک کننده است !
شاید این پرسش برای شما هم پیش آمده باشد که دکترا درست است یا دکتری.
فرهنگ املاییِ «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» هر دو نوشتار این واژه را درست دانسته و آن را جزو کلمات دواملایی قرار داده است. نکته اینجاست که بنا بر نظر برخی صاحب‌نظران بهتر است که این واژه «دکتری» نوشته و خوانده شود. در ادامه این نظرها را بررسی می‌کنیم.
دکترا یا دکتری؟
این واژه در فرهنگ دهخدا «دکتربودن» و در فرهنگ معین و عمید «درجۀ دکتری و اجتهاد» معنی شده است.
در کتاب فرهنگ سخن دربارۀ اینکه دکترا صحیح است یا دکتری این‌گونه نوشته است که دکترا (doctorat)واژه‌ای فرانسوی است. واژۀ فرانسوی دکتر (docteur) در معنای «بالاترین درجۀ دانشگاهی که نشانۀ تخصص در رشته‌ای خاص است» به کار می‌رود. واژۀ دکتری از ترکیب کلمۀ فرانسوی دکتر با یای اسم‌ساز فارسی ساخته شده است. در زبان معیار بهتر است به‌جای دکترا از دکتری که بر اساس قانون‌های زبان فارسی ساخته شده است، استفاده کنیم.
استاد نجفی نیز افزون بر توضیح‌های بالا گفته‌اند که اگر قرار باشد واژۀ بیگانه‌ای را وام بگیریم، بهتر است از هم‌خانواده‌های آن واژه در زبان دیگر یکی را برگزینیم که مفهوم همه را پوشش دهد و بر اساس هنجارهای واژه‌سازی زبان فارسی از آن واژه بسازیم. به همین دلیل واژۀ دکتری بر دکترا برتری دارد و مشابه آن را در زبان فارسی زیاد است؛ مهندسی، استادی، کارشناسی، افسری و مانند آن.
بنا بر مطالب بیان‌شده، پاسخ این پرسش که دکترا درست است یا دکتری، این است که املای درست کلمه دکتری است و حتی در گفتار هم به همین شکل بیان شود بهتر است. به کاربرد این واژه در نمونه‌های زیر نگاه کنید:
- «ویلیام فون‌هیپل» زادۀ آلاسکا و دارای مدرک کارشناسی از دانشگاه ییل و مدرک دکتری از دانشگاه میشیگان است.
- دانشجوی دکتری ماشین چاپ مقاله نیست!
هدیۀ ویراویراست: سپاس از اینکه مقاله را تا پایان خواندید و با ما همراهید. شما را به لذت خواندن شعر زیبای زیر از استاد سخن، سعدی شیرازی، دعوت می‌کنیم:
همه عمر برندارم سر از این خمار مستی
که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی
تو نه مثل آفتابی که حضور و غیبت افتد
دگران روند و آیند و تو همچنان که هستی
چه حکایت از فراقت که نداشتم ولیکن
تو چو روی باز کردی دَرِ ماجرا ببستی
نظری به دوستان کن که هزار بار از آن بِه
که تحیّتی نویسی و هدیتی فرستی
دل دردمند ما را که اسیر توست یارا
به وصالْ مرهمی نِه چو به انتظار خستی
نه عجب که قلب دشمن شکنی به روز هَیجا
تو که قلب دوستان را به مفارقت شکستی
برو ای فقیه دانا به خدای بخش ما را
تو و زهد و پارسایی من و عاشقی و مستی
دل هوشمند باید که به دلبری سپاری
که چو قبله‌ایت باشد بِه از آن که خود پرستی
چو زمام بخت و دولت نه به‌دست جهد باشد
چه کنند اگر زبونی نکنند و زیردستی
گِله از فراق یاران و جفای روزگاران
نه طریق توست سعدی کم خویش گیر و رستی
ما برای نوشتن دربارۀ دکترا یا دکتری از منابعی استفاده کرده‌ایم. فهرست آن‌ها را اینجا قرار می‌دهیم تا اگر دوست داشتید، دراین‌باره بیشتر بخوانید.
📖 فرهنگ عمید، مدخل دکترا.
📖 فرهنگ معین، مدخل دکترا.
📖 فرهنگ دهخدا، مدخل دکتری.
📖 انوری، حسن و یوسف عالی عباس‌آباد. (1385). فرهنگ درست‌نویسی سخن. تهران: سخن.
📖صادقی، علی‌اشرف و زندی‌مقدم، زهرا. (1394). فرهنگ املای خط فارسی، براساس دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نشر آثار).
📖 نجفی، ابوالحسن. (1370). غلط ننویسیم (فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
دکتری یا دکترا | فهمیدن این موضوع بسیار کمک کننده است !
شاید این پرسش برای شما هم پیش آمده باشد که دکترا درست است یا دکتری.
فرهنگ املاییِ «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» هر دو نوشتار این واژه را درست دانسته و آن را جزو کلمات دواملایی قرار داده است. نکته اینجاست که بنا بر نظر برخی صاحب‌نظران بهتر است که این واژه «دکتری» نوشته و خوانده شود. در ادامه این نظرها را بررسی می‌کنیم.
دکترا یا دکتری؟
این واژه در فرهنگ دهخدا «دکتربودن» و در فرهنگ معین و عمید «درجۀ دکتری و اجتهاد» معنی شده است.
در کتاب فرهنگ سخن دربارۀ اینکه دکترا صحیح است یا دکتری این‌گونه نوشته است که دکترا (doctorat)واژه‌ای فرانسوی است. واژۀ فرانسوی دکتر (docteur) در معنای «بالاترین درجۀ دانشگاهی که نشانۀ تخصص در رشته‌ای خاص است» به کار می‌رود. واژۀ دکتری از ترکیب کلمۀ فرانسوی دکتر با یای اسم‌ساز فارسی ساخته شده است. در زبان معیار بهتر است به‌جای دکترا از دکتری که بر اساس قانون‌های زبان فارسی ساخته شده است، استفاده کنیم.
استاد نجفی نیز افزون بر توضیح‌های بالا گفته‌اند که اگر قرار باشد واژۀ بیگانه‌ای را وام بگیریم، بهتر است از هم‌خانواده‌های آن واژه در زبان دیگر یکی را برگزینیم که مفهوم همه را پوشش دهد و بر اساس هنجارهای واژه‌سازی زبان فارسی از آن واژه بسازیم. به همین دلیل واژۀ دکتری بر دکترا برتری دارد و مشابه آن را در زبان فارسی زیاد است؛ مهندسی، استادی، کارشناسی، افسری و مانند آن.
بنا بر مطالب بیان‌شده، پاسخ این پرسش که دکترا درست است یا دکتری، این است که املای درست کلمه دکتری است و حتی در گفتار هم به همین شکل بیان شود بهتر است. به کاربرد این واژه در نمونه‌های زیر نگاه کنید:
- «ویلیام فون‌هیپل» زادۀ آلاسکا و دارای مدرک کارشناسی از دانشگاه ییل و مدرک دکتری از دانشگاه میشیگان است.
- دانشجوی دکتری ماشین چاپ مقاله نیست!
هدیۀ ویراویراست: سپاس از اینکه مقاله را تا پایان خواندید و با ما همراهید. شما را به لذت خواندن شعر زیبای زیر از استاد سخن، سعدی شیرازی، دعوت می‌کنیم:
همه عمر برندارم سر از این خمار مستی
که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی
تو نه مثل آفتابی که حضور و غیبت افتد
دگران روند و آیند و تو همچنان که هستی
چه حکایت از فراقت که نداشتم ولیکن
تو چو روی باز کردی دَرِ ماجرا ببستی
نظری به دوستان کن که هزار بار از آن بِه
که تحیّتی نویسی و هدیتی فرستی
دل دردمند ما را که اسیر توست یارا
به وصالْ مرهمی نِه چو به انتظار خستی
نه عجب که قلب دشمن شکنی به روز هَیجا
تو که قلب دوستان را به مفارقت شکستی
برو ای فقیه دانا به خدای بخش ما را
تو و زهد و پارسایی من و عاشقی و مستی
دل هوشمند باید که به دلبری سپاری
که چو قبله‌ایت باشد بِه از آن که خود پرستی
چو زمام بخت و دولت نه به‌دست جهد باشد
چه کنند اگر زبونی نکنند و زیردستی
گِله از فراق یاران و جفای روزگاران
نه طریق توست سعدی کم خویش گیر و رستی
ما برای نوشتن دربارۀ دکترا یا دکتری از منابعی استفاده کرده‌ایم. فهرست آن‌ها را اینجا قرار می‌دهیم تا اگر دوست داشتید، دراین‌باره بیشتر بخوانید.
📖 فرهنگ عمید، مدخل دکترا.
📖 فرهنگ معین، مدخل دکترا.
📖 فرهنگ دهخدا، مدخل دکتری.
📖 انوری، حسن و یوسف عالی عباس‌آباد. (1385). فرهنگ درست‌نویسی سخن. تهران: سخن.
📖صادقی، علی‌اشرف و زندی‌مقدم، زهرا. (1394). فرهنگ املای خط فارسی، براساس دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نشر آثار).
📖 نجفی، ابوالحسن. (1370). غلط ننویسیم (فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- ویراویراست
- دربارۀ ما
- اعتماد به ما
- مقالههای آموزشی
- تعرفهها
- ارتباط با ما
- پشتیبانی فروش : 09020025029
- پشتیبانی فنی : 09020025029
-
خوبان پارسی‌گو بخشندگان عمرند
ساقی بده بشارت رندان پارسا را
«حافظ شیرازی»